De financiële uitdagingen voor gemeenten in Nederland zijn al jaren groot. Een belangrijke reden is dat gemeenten te weinig geld krijgen van de rijksoverheid. Samen hebben de Nederlandse gemeenten gevraagd dat er meer geld zou komen. Dit is gebeurd, maar alleen voor 2026 en 2027. Niet voor 2028 en de jaren daarna. Dit zorgt ervoor dat het college van gemeente Zuidplas besloten heeft bij te sturen. Waar eerst doel was om de begroting pas in 2028 sluitend te hebben, is nu besloten te zorgen dat er een sluitende begroting in 2026 is. Een sluitende begroting is evenveel inkomsten als uitgaven hebben, zonder gebruik te maken van een spaarpotje (de reserves). Het college is trots dat in de zomernota grote stappen zijn gezet naar die sluitende begroting in 2026, ook al vraagt het wel opnieuw om pijnlijke keuzes. Een belangrijk argument voor sommige keuzes is daarbij: ‘geen knaken, geen taken’. Het college is daarover helder. Als er geen geld beschikbaar is gesteld door de Rijksoverheid, kan en gaat de gemeente ook niets doen.

Keuzes maken

Om de begroting sluitend te krijgen, moeten er financiële keuzes gemaakt worden. Voor de bezuinigingen heeft het college aangegeven vier onderwerpen op het oog te hebben. Er gaat minder geld naar preventie in het sociaal domein. Dit zijn maatregelen om problemen te voorkomen of te voorkomen dat problemen erger worden. Ook gaat er in totaal in 2029 structureel 400.000 euro minder naar duurzaamheid. In 2026 wordt daar al een begin meegemaakt door 100.000 euro minder uit te geven op dit gebied. Verbonden partijen, dit zijn partijen waar de gemeente nauw mee verbonden is door bijvoorbeeld bestuurlijke of financiële belangen, kunnen minder geld verwachten van de gemeente. En tot slot gaat de Ozb voor niet-woningen omhoog, zodat Zuidplas gelijk komt met het regionale gemiddelde.

Wethouder financiën Jan Willem Schuurman over deze financiële uitdagingen: “Er moeten moeilijke keuzes gemaakt worden. Het college staat achter de keuzes die wij aan de gemeenteraad voorstellen, maar doet dit niet graag. We snappen heel goed dat het hier gaat om maatregelen die mensen raken. Het komen tot deze voorstellen is niet gemakkelijk, maar was wel nodig.”

Tegelijkertijd zijn de burgemeester en wethouders trots op alles wat bereikt wordt: “We zijn een ambitieuze gemeente. Ondanks de invloeden van buitenaf, zoals te weinig geld van de rijksoverheid en een lastige arbeidsmarkt, gaat de dienstverlening en de uitvoering van onze taken door. We werken hier met z’n allen heel hard aan.”

Een paar van de onderwerpen waar het college hard aan werkt zijn als volgt:

Sociaal domein

Het college is dit jaar verdergegaan met het opstellen van enkele visies en herijkingen binnen het sociaal en maatschappelijk domein. Dit hebben we samen gedaan met allemaal maatschappelijke partners. Na de zomer worden deze visies aan de gemeenteraad aangeboden. Vervolgens komen er concrete actieplannen.

Samen met andere gemeenten gaat Zuidplas kijken naar de rol van Promen, een toekomstverkenning. Promen is bedrijf dat zich inzet voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Het biedt diensten op het gebied van re-integratie, sociale werkvoorziening en arbeidsmatige dagbesteding. Daarnaast biedt Promen, ook nu al in Zuidplas, werkgelegenheid in verschillende sectoren, zoals schoonmaak, groenonderhoud, catering en productiewerk.

Duurzaamheid

Ook is de opgave duurzaamheid in Zuidplas volop in ontwikkeling. Zuidplas werkt actief aan de RES-doelen (Regionale Energiestrategie) volgens de zonneladder, met initiatieven voor zon op dak en zon op land. Wel is het zo dat er zoals eerder in dit bericht beschreven minder geld gaat naar duurzaamheid in het geheel. Dit is helaas nodig omdat er vanuit Rijksoverheid te weinig geld komt voor dit onderwerp.

Groenstructuurvisie

Een groene leefomgeving draagt bij aan de vitaliteit en leefbaarheid van onze gemeente. Daarom is het college blij dat als eerste stap de startnotitie voor de Groenstructuurvisie is vastgesteld. Het college heeft ook afspraken kunnen maken met de Provincie om extra geld te investeren in de Ecologische Verbindingszone (EVZ) in Zuidplas. Deze EVZ verbindt de Zuidplaspolder, die de Krimpenerwaard en het Bentwoud. Een belangrijke stap voor het milieu en voor een mooie omgeving voor de inwoners van Zuidplas. En tot slot heeft de Provincie 11,8 miljoen euro toegekend voor een toekomstbestendige invulling van het Restveengebied.

Cultuur

Naast natuur investeert het college ook in cultuur. In navolging op de officiële erkenning van Regio Midden-Holland als cultuurregio in 2024, hebben de gemeenten in Midden Holland een cultuurconvenant gesloten met het Rijk, de Provincie en de cultuurregio’s. Dit is een nieuwe mijlpaal in de samenwerking van onze regio met de provincie en het Ministerie van OCW. Het belangrijkste is dat we als cultuurregio – Bodegraven-Reeuwijk, Gouda, Krimpenerwaard, Zuidplas en Waddinxveen – nu op de kaart staan en meer mogelijkheden hebben om cultuur te versterken en te promoten in het centrum van Zuid-Holland.

Juiste manier groeien

Rondom de groei van Zuidplas is veel te doen. Het college is bezig om deze groei op juiste wijze te laten verlopen. Zo zijn we hard aan de slag om te komen tot een toekomstperspectief voor de inwoners en ondernemers van Nieuwerkerk-Noord. Ook is het een ambitie van het college om flexwoningen te plaatsen. Flexwoningen zijn tijdelijke woningen die sneller te bouwen zijn dan standaard woningen en ook weer eenvoudig zijn af te breken. Met flexwoningen kan de gemeente het woningtekort voor een deel en tijdelijk oplossen. Het helpt de doorstroom naar passende woningen. De vraag naar betaalbare woonruimte is groot. Door flexwoningen te ontwikkelen, helpen we jongeren, starters en spoedzoekers die al lang op zoek zijn naar een eigen woonplek Het college verwacht hiervoor nog dit jaar met resultaten te kunnen komen. Ook voor de recreatieparken is het college bezig om met een toekomstperspectief te komen.

Extra kosten

Verder is duidelijk geworden dat het onderhouden van de openbare ruimte, waar de komende maanden aan gewerkt wordt, structureel meer geld kost. Dit wordt al in deze zomernota verwerkt in de meerjarenbegroting. De beheerplannen zijn nu in ontwikkeling, daarna is er meer zicht op hoeveel het precies gaat kosten.